قلعه نصوری

چند سده پس از دوره شکوه سیراف در تمدن اسلامی، پس از زلزله‌های مهیب اواخر قرن چهارم، خبر چندانی از سیراف نیست. حداقل آن‌که، اطلاعات موجود ما چیزی از آن دوره ندارد. این سکوت و سکون تا اوایل دوره قاجار به درازا می‌کشد. تا حدود دویست سال پیش.

می‌دانیم در سده‌های دهم تا دوازده هجری قمری، بده‌بستان‌های حکومتی و انسانی میان ایالت‌های شمال خلیج فارس و امارت‌های جنوب خلیج فارس وجود داشته. حتی مواقعی هست که حکومت محلی این ایالت‌ها به دست امرا و شیوخ عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس افتاده است.

نشانه‌های تاریخی، مثل مسجد شیخ سعدون و مسجد آل عصفور در بوشهر یادگار آن دوره‌ها هستند. یا زمانی که بوشهر را ابوشهر می نامیدند.

قلعه نصوری سیراف نیز یادگار این فعل و انفعالات است. خاندان نصوری در سیراف مستقر می‌شوند و سال‌های سال بر آن حکومت می‌کنند. البته کاملا ایرانی‌شده و خودمانی. قلعه نصوری نشانه این حکومت و مدیریت است. تا همین قبل از انقلاب خانواده نصوری‌ها در این قلعه بودند و الان هم ارتباط‌هایی با سیراف دارند هرچند نه عمیق و ریشه‌ای.

قلعه نصوری دو حیاط دارد یکی از آن یکی زیباتر. اولی به دیوارنقش‌هایش (که متاسفانه تکه‌هایی از آن مانده) و دومی به ستون‌ها و شاه‌نشینش. نشانه‌های معماری فاخر عمارت‌های سلطانی.

در عملیات مرمت در سالهای هشتاد، در گوشه شمال‌شرق عمارت در انتهای اتاقی بی روزن به بیرون شالوده‌های قلعه‌ای نمایان شد. نشان اینکه این قلعه بر روی قلعه‌ای دیگر ساخته شده. نشان این‌که در طول سده‌ها سکونت و فعالیت در این مکان تداوم داشته.

در معماری قلعه نصوری یک تکه زیبا و خاص هم وجود دارد. در کنج جنوب شرقی قلعه ساختمانی پیوسته و اندام‌وار و یک تراز بلند تر از خود قلعه وجود دارد که مکان زندگی سوگلی شیخ نصوری بوده‌است. نکته جالب در این تکه از بنا هویت خاص معماری مسکونی سیراف است.

در خانه‌های تاریخی سیراف، یک عضوی هست به نام «منظر». معمولا اتاقی تنها یا اتاقی با رواق‌هایی در اطراف که در تراز پشت بام ساخته می‌شود. منظر، مکانی است بادخور و مشرف بر منظر دریا. چنین عنصر و فضایی در دیگر شهرهای استان نداریم. «منظر» قلعه نصوری نوع فاخر و زیبای منظر سیرافی است.

قلعه نصوری حمام زیبایی داشت. خاص و کم‌نظیر. در مرمت‌های اخیر خرابش کردند و به جایش سرویس بهداشتی ساختند!

منبع:وب سایت جامع گردشگری بوشهرو